Te Karere

AKATUERA`ANGA I TE UAPU – ‘TE TORO I VAI TOKO
I te Varaire rā 2 Noema,`āpa no te ora iva i te pōpōngi, kua rave`ia te `akatu`era`anga i te uāpu `ōu ō Rarotonga nei i Puaikura i runga i te paepae o te `āpi`i Arorangi. E rā mānea tikāi taua rā ra, kua tae mai ngā tū tangata kia kite i tēia i rave `ia, mei ngā tu`anga e toru o runga i te `enua, pērā to ngā `enua `ē pērā katoa te au tūroto mei tai mai. Kua piri atu te `āpi`i o Arorangi `ē tō Rutaki i te `akaepaepa i te `akakoro`anga `ē pērā te au Kau Ta`unga o Puaikura tei `akateretere`ia e te ta`unga Pāpā Tangianau Tuaputa. Kua tūorooro `ia mai e te au ta`unga, te Komitiona Ngāteitei o NZ a John Carter, te Mema Ngāteitei te Parāi Minita o te Kūki `Airani a Henry Puna `ē pērā katoa te Ariki Tinomana a Ruta Tinomana tei pā`ata `ia mai ē tōna au toa `ē te `iti-tangata o Puaikura.
Kua rave`ia te au `akakoro`anga pu`apinga o tērā rā na roto i te porōkarāmu tei `akamou `ia mei te Pure `akamata, reo tūorooro, ki te tīpū`anga o te rautī i runga i te uāpu, te `o`ora`anga ma te tapatapa`anga ingoa ki te `akatā`inu`anga i te ingoa o te uāpu ko Te Toro I Vai Toko. Kua rave katoa `ia tēta`i au tanu`anga `uri-rākau ēi `akama`ara`anga no tēia rā. Kua rave`ia i reira tēta`i tuorooro`anga mua ki runga i te uāpu ma te rave katoa i te kiriti`anga maro tai. Kua rave atu i reira te minita ngāteitei a Teariki Heather i tēta`i karere `akaoti ma te `ōronga atu i tēta`i au puareinga me kore tēta`i au `apinga aro`a. Kua tāopenga `ia tēia `akakoro`anga ngāteitei `ē te ngaropoina-kore`ia na roto i tēta`i umukai tā Puaikura i `akate`ate`amamao `ē pērā katoa te tāmataora tei `akaari `ia mai.
No reira, ko te `akakoro`anga tua-ta`i o te uāpu Te Toro i Vai Toko, mē `ē ake e ka tupu tēta`i kinokino tai-moana i Avarua i te tuātau o te au pa`ī tūroto, i reira ka tā`anga`anga `ia te uāpu i Arorangi no te tari mai i te au tūroto ki runga i te `enua no te tūroto, mātakitaki `ē te `oko`oko i te au pu`apinga `ē te rito o te ipukarea.
Ka riro katoa teia ngā`i i te tauturu i te tūranga o te au va`ine-tini `ē te tāne-tini no tā rātou au tārēni`ē te kite-karape no tēta`i au kimikimi`anga pu`apinga `ē te vai atūra.
Kua akakite mai rai te minita ngateitei a Teariki Heather i tōna āka mataora i te au `anga`anga mānea tei rave `ia `e te `iti-tangata, `ē pērā katoa te tū tā`okota`i o te kātoatoa i Rarotonga nei.

TE PAPA-TA`UA O TE MᾹKETE PŪNANGA NUI
E papa-ta`ua (stage) no te Mākete kua oti akenei i te parāni`ia, kua `akamata`ia `ē kua tuku `ia te tango ki raro, ināra, kua vai otikore `ua `ē kua roa te tuātau kare ōna tā`iku aka`ou`anga. Na roto i tēta`i au `akateretere`anga piri`anga `anga`anga `ē te piri`anga pītiniti a te Business Trade Investment Board (BTIB) `ē te Cook Islands Tourism (Te Pae Tūroto) kua riro mai te manako `akaaraara no te `akaoti i te papa-ta`ua o te Mākete.
Te akakite mai nei a Terry Rangi te Chief Executive o te BTIB ē, `e kua tau rāi oki te taime o tēia tāmanako`anga kia `akaoti `ia te papa-ta`ua, no te mea kua rauka mai oki te moni tauturu na roto mai i te Pae Tūroto mei ko mai i te NZaid, `ē i reira na te BTIB i `ākara mai i te aronga `anga`anga (koia ko te contractors) no te rave i te `anga`anga `akatū o te `are ki runga i te papa-ta`ua. Te `akakite katoa mai nei rāi a Rangi e te mataora nei rāi `a ia i te `anga`anga tā te au aronga `anga`anga i rave.
Mei roto mai i te tu`anga o te Pae Tūroto, te akakite mai nei a Metua Vaiimene te Director of Destination Development, e te mataora nei `a ia i te au `anga`anga tei rave `ia ki ko i te Mākete Punanga Nui. No reira kua rave `ia te `akatapu`anga `ē te `akatuera`anga o tēia `are ō te papa-ta`ua i te pōpōngi Ma`anākai ra 3 o Noema, i muri ake i te au reo `akamāro`iro`i a te minita ngāteitei o te Pae Tanutanu ko Nandi Glassie, te Komitiona ngāteitei o Aotearoa ko John Carter `ē pērā katoa te Chief Executive o te BTIB ko Terry Rangi. Kua riro e na Glassie rāua ko Carter i tīpū i te rīpene no te `akatu`era`anga i te papa-taua. I muri ake i tēia kua tā`anga`anga `ia i reira te ta`ua e te au ta`unga `īmene o te Kūki `Airani nei `ē pēra katoa tēta`i ngā pupu `ura ko te Kōrero Māori `ē te Orama.
Te `akakite mai nei te tangata `akatere (chairman) o te kūmiti o te Mākete Pūnanga Nui a Kiriau Turepu, ē no teia `are tei `akatū`ia te kite mamao atu nei `a ia i te pu`apinga te ka rauka mai no te au tangata-`oko`oko i roto i te mākete.
Te `akakite nei a Rangi, `e mānganui uātu rai te au tangata kia `akameitaki `ia no te au `anga`anga tei rave `ia i roto i te mākete. Te `akakite `akaōu mai nei rāi a Rangi, `e te vai atu nei tēta`i au tu`anga tā rātou e `ākara atu nei kia rave `ia koia `oki ko tēta`i au poupou mōri kia `akatū takapini `ia na roto i te mākete `ē pērā katoa tēta`i `are kia tāmarumaru i te ngā`i `oko`oko`anga kai-`enua i te tuātau vera `ē te uaua.
Te `akakite nei rāi a Vaiimene, e te anoano nei `a ia kia meitaki atu te au tūranga o te au akatū`anga (infrastructure) i te Mākete, no te mea `e ngā`i tāpa`e`anga oki tēia no te kātoatoa `ē pērā katoa tā tātou au manu`iri `ē te tūroto. `E pērā katoa kia tu`era `e 6 rā `ē te pō i te `epetoma. Te `irinaki nei rai `oki a Vaiimene e ki roto i te `are o te papa-ta`ua, kia rauka tēta`i au tāmataora`anga, kia ma`ata tēta`i atu au `akaariari`anga, kia piri mai tō tātou, tā tātou au manu`iri, tūroto, taeake ki roto i tā tātou au `ākono`anga, au peu, au kai `ē te vai atūra. Pēnei, `e ara, `e kaveinga `ōu tēia kia rave tātou, `auraka kia `anga`anga tātakita`i māri ra ki tā`okota`i, inā Vaiimene ei.

Headlines : Times 290 02 March 2009
- Lucky $1,000 winner
- Century old palm trees and the French connection
- Koutu Nui takes part in Raui meeting in Moorea
- WOM Award Dinner for Ake Hosea-Winterflood
- Island of Atiu to host Koutu Nui AGM in June 2009